دست خط سیاسی اقتصادی 30 - بخش اول

✍️دکتر مجید شرفخانی

🔆تورم در ایران (شما بخوانید افزایش عرضه پول توسط دولت) و در نتیجه افزایش قیمت ها یک مالیات پنهان است. در روندی مشخص دولت ایران هزینه ها و کسری بودجه خود را افزایش داد و به تبع آن اوراق بدهی بیشتری منتشر کرد که بصورت دستوری و از طریق افزایش پایه پولی خریداری می شود. سپس، دولت پول تازه ایجاد شده را خرج و حجمِ پولی را در گردش های مالی افزایش داد که این پول تمایل به افزایش قیمت داشته و خواهد داشت.

🔆توجه داشته باشید که دولت در چندین دوره زمانی هزینه های خود را "بدون افزایش مالیات مستقیم به همان نسبت" افزایش داد. هزینه افزایش مخارج دولت توسط مردم با افزایش قیمتهای ناشی از رشد تورم پرداخت شد (دولت ها در ایران تاکنون هیچ چیز رایگانی را در اختیار مردم قرار نداده اند؛ حتی برای فقرا که بیشترین ضرر را از این مالیات پنهان می‌برند، زیرا درآمدشان کمتر است).

🔆همچنین به خاطر داشته باشید که استقراض دولت به خودی خود تورم زا نیست. اگر اوراق بدهی همگی جذب بازار شوند (توسط سرمایه گذاران و موسسات مالی) هیچ پول جدیدی توسط بانک مرکزی ایجاد نمی شود.
با این حال، حتی در این مورد نیز اقتصاد آسیب می بیند زیرا وقتی دولت بدهکار شود منابعی را تصاحب می کند که می توانست برای سرمایه گذاری های مولد استفاده شود ( که بهره وری اقتصاد را افزایش و قیمت ها را کاهش خواهد داد). علاوه بر این، بدهی دولت مستلزم هزینه بهره نیز می باشد. برای پرداخت بهره (که با افزایش بدهی تمایل دارد افزایش یابد)، دولت ها اغلب مالیات ها را افزایش می دهند و یا حتی بیشتر وام می گیرند. هزینه بهره نشان دهنده منابع بیشتری است که توسط دولت از اقتصاد مصادره می شود.

🔆افزایش قیمت ها به همه، به ویژه اقشار ضعیف و طبقه متوسط پایین (که منابع کمتری دارند) آسیب می رساند. به دلیل افزایش قیمت ها، افراد به ناچار مجبور به کاهش بودجه و خرید کالاها و خدمات کمتر خواهند بود. سطح زندگی تنزل می یابد و در بهترین حالت نیز، افراد بودجه را کاهش نمی دهند، اما کمتر از قبل پس انداز می کنند.